Kassym-Jomart Tokayev ve Vladimir Putin, Kazakistan ile Rusya arasındaki 19. Bölgelerarası İşbirliği Forumu’nun genel kuruluna katıldı

Olaylar

Akorda

Kassym-Jomart Tokayev ve Vladimir Putin, Kazakistan ile Rusya arasındaki 19. Bölgelerarası İşbirliği Forumu’nun genel kuruluna katıldı

9 Kasım 2023

Resmî bir ziyaret için Astana’ya gelen Devlet Başkanı Kassym-Jomart Tokayev ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kazakistan ile Rusya arasında düzenlenen 19. Bölgelerarası İşbirliği Forumu’nun genel kuruluna video konferans yoluyla katıldı.

Etkinlik öncesinde Rusya Devlet Başkanı için bir karşılama töreni düzenlendi. Kassym-Jomart Tokayev ve Vladimir Putin resmi heyet üyelerini birbirlerine tanıttı. Onur Kıtası bölüğünün başkanı iki ülke liderlerine tebrik raporu verirken, Kazakistan ve Rusya’nın milli marşları çalındı. Daha sonra Akorda konutunun Mermer Salonunda başkanlar Forum’a katıldı.

Kassym-Jomart Tokayev konuşmasında, 20 yıllık varlığı boyunca Bölgelerarası İşbirliği Forumu’nun alaka ve etkinliğini göstererek iki ülkenin karşılıklı yarar sağlayan stratejik ortaklığının güçlendirilmesine büyük katkı sağladığını kaydetti. Ona göre, Kazakistan ile Rusya arasında ticaret, ekonomi ve yatırım alanlarındaki etkileşim, endüstriyel işbirliği yıldan yıla istikrarlı bir büyüme gösteriyor.

– Bugün ikili ticaret cirosu 27 milyar dolara ulaşarak rekor bir rakama ulaştı. Rusya’dan gelen doğrudan yatırım hacmi 20 milyar doları aştı. Kazakistan’da faaliyet gösteren 42 binin üzerindeki yabancı katılımlı işletmenin neredeyse yarısının, yani 19 bininin Rus şirketi olması dikkat çekicidir. Ekonominin neredeyse tüm sektörleriyle etkileşim halindeyiz: sanayi, tarım, ulaştırma, altyapı. Özellikle enerji alanında işbirliğinin giderek arttığını belirtmek isterim. Önemli bir olay, yakın zamanda Rus gazının Kazakistan toprakları üzerinden Özbekistan’a transitinin başlatılmasıydı. Bu proje, Orta Asya’da bölgesel istikrarın ve enerji güvenliğinin güçlendirilmesinde kilit rol oynuyor. Tatneft firmasıyla birlikte yıllık 340 bin tona kadar kapasiteli bütadien üretimine yönelik Kazak-Rusya tesisinin inşaatına başlandı. Polietilen üretecek işletmenin inşasına ilişkin görüşmeler tamamlandı. Endüstriyel işbirliği alanında Ortak Eylem Programı 2019 yılından bu yana başarıyla yürütülüyor. Bugüne kadar bu program kapsamında 3,2 milyar dolar değerinde 30 proje hayata geçirildi. Toplam değeri 27 milyar doların üzerinde olan yaklaşık 60 proje daha uygulama veya geliştirme aşamasındadır. Bütün bunlar, Kazakistan ve Rusya’nın stratejik ortak ve müttefik olduğunu ikna edici bir şekilde vurguluyor” dedi.

Forumu tarıma adanan Kazakistan’ın gerçek “ekmek sepeti” olan Kostanay bölgesinde düzenlemenin sembolizmine dikkat çeken Kassym-Jomart Tokayev, tarım sektöründe ticaretin genişletilmesi ve karşılıklı yarar sağlayan işbirliğinin muazzam fırsatlarına dikkat çekti. Ona göre Kazakistan ve Rusya, tarım ürünlerinin en büyük üreticileridir ve tahıl ihracatında da dünya liderleri arasında yer almaktadır. Devletler ayrıca dünya çapında ekilebilir arazilerin neredeyse %10’unu ve mera ve otlakların %9’unu oluşturmaktadır.

– Kazakistan’da son 5 yılda gayri safi tarımsal üretim hacmi iki kattan fazla arttı. Tarımsal ihracat da ikiye katlanarak neredeyse 6 milyar dolara ulaştı. Tarım ürünlerimiz dünya çapında 80 ülkeye tedarik edilmektedir. Kazakistan, 2022 Küresel Gıda Güvenliği Endeksi’nde 113 ülke arasında 32. sırada yer aldı. Bu nedenle, tarımsal sanayi kompleksini sürekli olarak geliştiriyoruz. Bugünkü Forum’da ülkelerimizin gıda güvenliğinin sağlanması için eşitlik ilkeleri ve birbirlerinin çıkarlarını dikkate alan yeni koordineli yaklaşımların geliştirileceğine inanıyorum” dedi.

Devlet başkanı Forum katılımcılarının dikkatini bir dizi acil konuya çekti. Kazakistan’ın tarım sektörünün sanayileşmesinden ilk bahseden kendisi oldu ve işlenmiş ürünlerin tarım sektöründeki payının üç yıl içinde %70’e çıkarılması görevinin belirlendiğini söyledi.

– Bu sorunu çözmek için sosyal açıdan önemli gıda ürünlerinde ithalat bağımlılığını azaltmayı amaçlayan büyük yatırım projelerinin uygulanmasına başlandı. Önümüzdeki yıllarda süt üretimini 600 bin ton artıracak 115 süt çiftliği kurulacak. Yıllık toplam 120 bin tonun üzerinde et kapasitesine sahip 15 büyük kümes hayvanı çiftliği kuracağız. Önümüzdeki beş yıl içinde Kazakistan, tarım sektöründe toplam 2,7 trilyon tenge tutarında 900’e yakın yatırım projesini hayata geçirmeyi planlıyor. Öncelik, Helal standartları da dahil olmak üzere ileri uluslararası standartları karşılayan, rekabetçi, çevre dostu ve ihracata yönelik ürünlerin üretilmesidir” dedi Kassym-Jomart Tokayev.

Kazakistan lideri, tarımsal sanayi ve ihracat potansiyelinin yetersiz uygulanmasının büyük ölçüde nakliye ve lojistik kısıtlamalarından etkilendiği görüşünü dile getirdi. Örneğin Kazakistan ve Rusya’da lojistik ve depolama sistemlerindeki eksiklikler nedeniyle kendi tarım ürünlerindeki kayıplar %40’a ulaşıyor.

– İkili işbirliğimizin önemli bir alanı asansörler, sebze ve meyve depolama tesisleri de dahil olmak üzere depolama altyapısının geliştirilmesi olmalıdır. Kazakistan, yakın gelecekte iklim kontrollü ürün depolama kapasitesini 1 milyon ton artırmayı planlıyor. Gelecek vaat eden pazarlarımız var: Çin, Hindistan ve Orta Doğu. Artan gıda ihtiyaçları dikkate alındığında Kuzey-Güney ulaşım koridorunun rolü de artacaktır. Etkileşimimizin önceliklerinden biri, Orta Asya üzerinden yeni lojistik yönlerin geliştirilmesi ve Çin’e giden mevcut rotaların kapasitesinin arttırılması olabilir. Bu bağlamda Hazar’ın Kuryk ve Aktau limanlarının geniş çaplı bir modernizasyonunu planladık. Çin istikametinde demiryolunun Dostyk-Moyynty kesiminde ikinci rayların yapılmasına yönelik projeyi zaten hayata geçiriyoruz. Genel olarak Kazakistan’da üç yıl içinde 1,3 bin kilometreden fazla demiryolu inşa edilecek” diye vurguladı.

Konuşmada bir diğer önemli işbirliği alanı ise modern tarım biliminin geliştirilmesi ve tarımsal sanayi kompleksindeki yeniliklerin aktif olarak tanıtılmasıydı. Cumhurbaşkanı, Kazakistan’ın araştırma üniversitelerinin rolünün güçlendirilmesiyle “eğitim – bilim – üretim” üçlü sistemi çerçevesinde bilim alanında reforma başladığını söyledi. Yapay zeka da dahil olmak üzere yeni teknolojilerin ticarileştirilmesi ve endüstriyel uygulamasıyla ilgilenecek ortak tarımsal yenilik merkezlerinin oluşturulması üzerinde çalışmayı önerdi.

Bununla birlikte stratejik hedeflerimizden biri de kendi tohumlarımızı temin etmektir. Kassym-Jomart Tokayev, Kazakistan’da patates ve şeker pancarı gibi temel mahsullerde yerli seleksiyonun payının %10’a ulaşmadığını söyledi. Mevcut durumun acilen düzeltilmesi çağrısında bulundu.

– Bitkisel üretimde mineral gübrelerin yetersiz kullanımı bizim için önemli bir sorundur. Kazakistan’da bilimsel temelli gereksinimin yalnızca %25’i karşılanırken, Rusya’da bu neredeyse üç kat daha fazladır. Sonuç olarak, çoğu tarımsal üründe Kazakistan’daki verim hâlâ diğer önde gelen tarımsal güçlere göre önemli ölçüde düşük. Rusya dünyanın en büyük organik gübre ihracatçılarından biridir. Satış pazarlarının yeniden yönlendirilmesi nedeniyle, Rus gübrelerinin Kazakistan’a ithalatı önemli ölçüde arttı ve bu, Kazak işletmeleri için de aynı sonuçlara yol açtı. EAEU’nun iç pazarında birbirimizle rekabet etmememiz gerektiğine inanıyorum. Çiftçilerimizin gübre bulunabilirliğini artırmanın ve dış pazarlara girmenin yollarını ortaklaşa aramamız gerekiyor. Kazakistan lideri, Kazakistan’ın küresel gıda güvenliğini güçlendirmek için gıda ürünleri, gübre ve tohumların uluslararası yaptırımlardan muaf tutulması gerektiği yönündeki tutumunu sürdürdüğünü belirtti.

Kendisi, yakın gelecekte, makine mühendisliği sektöründe, Kazakistan’ın ilgili endüstrilerin yaratılmasıyla birlikte devlet desteği tedbirlerini büyük üniteli montajdan küçük üniteli montaja doğru kademeli olarak yeniden yönlendireceğini söyledi. İşgücü verimliliğinin artırılması, ithal bileşenlerin yerlileştirilmesi ve verimli istihdam yaratılmasının bu doğrultuda önemi vurgulandı.

Devlet başkanı, yaklaşmakta olan su kaynakları kıtlığını Kazakistan için bir başka acil sorun olarak nitelendirdi. Durum, başta tarım olmak üzere iç ekonominin kilit sektörlerindeki yüksek su yoğunluğu nedeniyle daha da kötüleşiyor.

– Su sektörünü modernleştirmeye başlıyoruz. 20 yeni rezervuar inşa edilmesi, mevcut en az 15 rezervuarın yeniden inşa edilmesi, 3.500 kilometreden fazla kanalın modernize edilmesi ve dijitalleştirilmesi planlanıyor. Bu, 2027 yılına kadar ilave iki kilometreküp su sağlanmasını mümkün kılacak. Kazakistan’da su kaynakları kıtlığını azaltmayı amaçlayan yeni bir Su Yasası geliştiriliyor. Rusya ile birlikte, büyük Ural ve İrtiş nehirlerinin havzalarında araştırma yapılmasına yönelik işbirliğinin yoğunlaştırılmasına yönelik Birleşik Yol Haritası uygulanıyor. Bu kadar karmaşık bir sorunun tek bir ülkenin çabasıyla çözülemeyeceğini belirtmek isterim. Bu konuya makul bir çıkar dengesi dikkate alınarak ortaklaşa yaklaşılmalıdır. Bu fırsatı değerlendirerek, Rusya ile olan stratejik ortaklık ilişkilerimizin, su kaynaklarının her iki ülke halklarının çıkarları doğrultusunda ortak akılcı kullanımına yönelik dengeli bir yaklaşımı garanti edeceğini umduğumu ifade ediyorum” dedi Kassym-Jomart Tokayev.

Konuşmasının sonunda Kazakistan Cumhurbaşkanı, benzeri görülmemiş küresel zorluklar karşısında iki ülkenin gıda güvenliğini sağlamaya yönelik çabaları koordine etmenin önemini vurguladı. Devlet başkanı, verimli ortak çalışmalarından dolayı Başkan Vladimir Putin’e ve etkinliğe katılan Rus ve Kazak katılımcılara teşekkür etti.

Kazakistan ile Rusya arasındaki 19. Bölgelerarası İşbirliği Forumu’nun genel kurul toplantısında Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin, Kazakistan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Serik Zhumangarin ve Rusya Federasyonu Başbakan Yardımcısı Alexey Overchuk da konuşma yaptı.

geri gelmek geri gelmek

kaynak:https://www.akorda.kz/ru/kasym-zhomart-tokaev-i-vladimir-putin-prinyali-uchastie-v-plenarnom-zasedanii-hih-foruma-mezhregionalnogo-sotrudnichestva-kazahstana-i-rossii-9103651